Czy zdarzyło Ci się kiedyś zapomnieć przestawić zegarek na czas letni? Ta zmiana nie tylko wpływa na naszą codzienność, ale ma także swoje korzenie w historii, która sięga aż do czasów I wojny światowej. W 2024 roku zegarki przestawimy na czas letni w nocy z 30 na 31 marca. Jakie są argumenty za i przeciw tej praktyce? Dlaczego zmiana czasu wciąż budzi kontrowersje? Przekonaj się, jakie znaczenie ma dla Ciebie ta jedna godzina!
Historia i powody wprowadzenia zmiany czasu
Zmiana czasu to temat, który co roku budzi wiele emocji i pytań. Praktyka przesuwania zegarów ma swoje korzenie w początkach XX wieku, kiedy to po raz pierwszy zastosowano ją w Niemczech 30 kwietnia 1916 roku. Wprowadzenie zmiany czasu było wtedy podyktowane potrzebą oszczędzania energii podczas I wojny światowej. Pomysłodawcą tej idei był Benjamin Franklin, który już wcześniej sugerował, że wcześniejsze wstawanie mogłoby przynieść korzyści gospodarcze. Chociaż Niemcy jako pierwsi zdecydowali się na taki krok, nie były jedynym krajem zainteresowanym tą koncepcją.
W Polsce zmiana czasu została po raz pierwszy zastosowana w 1919 roku i od tamtej pory była kilkakrotnie wycofywana i przywracana z różnych powodów politycznych czy gospodarczych. Na stałe przyjęto ją dopiero w 1977 roku. Wprowadzenie zmiany miało na celu lepsze wykorzystanie światła dziennego i oszczędność energii elektrycznej.
Jakie są zasady przestawiania zegarków?
Zmiana czasu na letni odbywa się zawsze w ostatni weekend marca. W 2024 roku będzie miała miejsce z soboty 30 marca na niedzielę 31 marca o godzinie drugiej nad ranem – wskazówki zegara przesuniemy wtedy o godzinę do przodu, co skutkuje krótszym snem tej nocy. Dzięki temu przez całą resztę sezonu dni są dłuższe o godzinę, co daje więcej możliwości korzystania ze światła dziennego popołudniu. Z kolei powrót do czasu zimowego następuje pod koniec października – zegary cofamy wtedy o godzinę do tyłu.
Plusy i minusy zmiany czasu?
Zwolennicy zmian argumentują, że dłuższy dzień sprzyja aktywności fizycznej oraz społecznej – więcej ludzi wychodzi na spacery czy uprawia sport po pracy lub szkole dzięki dodatkowej godzinie światła dziennego wieczorem. Wiążą się z tym także oszczędności energetyczne wynikające z mniejszego zużycia sztucznego oświetlenia oraz potencjalne korzyści dla środowiska naturalnego poprzez redukcję emisji CO2. Jednak przeciwnicy wskazują na negatywne skutki zdrowotne wynikające z konieczności przestawiania naszego wewnętrznego zegara biologicznego – mogą pojawić się problemy ze snem czy zwiększony stres związany ze zmianami rytmu dnia codziennego . Niektóre badania sugerują także wzrost liczby ataków serca tuż po zmianie na czas letni . Dodatkowo sektor transportowy notuje utrudnienia związane ze zmianami rozkładów jazdy .
Czy istnieje przyszłość bez zmiany czasowej?
Debata dotycząca sensowności kontynuowania praktyki dwukrotnej rocznej modyfikacji stref czasowych trwa od lat . Komisja Europejska przeprowadziła konsultacje publiczne , które wykazały , że większość mieszkańców Unii Europejskiej – 84% – jest za zniesieniem sezonowych przesunięć wskazówek . Również Polacy opowiedzieli się za rezygnacją , preferując pozostawienie stałego ustalonego wcześniej układu .
