Mechanizm zegarka automatycznego i jego specyfika
Zegarki automatyczne, nazywane także automatami, charakteryzują się unikalnym mechanizmem, który różni się od typowych zegarków kwarcowych i mechanicznych. W zegarkach automatycznych za napędzanie mechanizmu odpowiedzialny jest tzw. wahnik, który porusza się podczas codziennych ruchów ręki noszącego. Dzięki temu nie ma potrzeby ręcznego nakręcania zegarka każdego dnia, co jest koniecznością w przypadku zegarków mechanicznych. Mechanizm automatyczny nie tylko dodaje zegarkom charakteru, ale także sprawia, że są one bardziej niezawodne w codziennym użytkowaniu.
Wahnik przekształca energię kinetyczną z ruchów ręki w energię mechaniczną, napinając sprężynę napędową. W rezultacie zegarek automatyczny może działać przez określoną ilość godzin, nawet gdy nie jest noszony. Tę właściwość nazywamy rezerwą chodu. Standardowo czasomierze automatyczne mają rezerwę chodu wynoszącą około 40 godzin, jednak niektóre nowoczesne modele mogą działać nawet do 80 godzin bez potrzeby dodatkowego nakręcania.
Czy zegarek automatyczny potrzebuje nakręcania
Pytanie, które często pojawia się wśród właścicieli zegarków automatycznych, brzmi: czy takie zegarki należy nakręcać? Odpowiedź nie jest jednoznaczna. Z technicznego punktu widzenia zegarek automatyczny nie wymaga codziennego nakręcania, ponieważ mechanizm automatyczny sam się nakręca podczas noszenia. Jednak w sytuacjach, gdy zegarek leży nieużywany przez dłuższy czas, może przestać działać z powodu wyczerpania rezerwy chodu. W takim przypadku można go nakręcić ręcznie. Ręczne nakręcanie zegarka automatycznego jest możliwe i bezpieczne, o ile przestrzegamy kilku podstawowych zasad.
Należy kręcić koronką w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara, zazwyczaj około 10-15 obrotów wystarczy, aby zegarek zaczął ponownie działać. Ważne jest, aby nie forsować koronki i nie kręcić jej zbyt mocno, ponieważ może to prowadzić do uszkodzenia sprężyny napędowej.
Jak nakręcić zegarek automatyczny bez uszkodzeń
Aby nakręcić zegarek automatyczny, który zatrzymał się z powodu wyczerpania rezerwy chodu, należy najpierw upewnić się, że mechanizm nie jest uszkodzony. W tym celu warto delikatnie poruszać zegarkiem, trzymając go za kopertę, aby sprawdzić, czy wahnik się obraca. Jeśli zegarek dalej nie działa, można przystąpić do ręcznego nakręcania. Proces ręcznego nakręcania zegarka automatycznego nie jest trudny, ale wymaga precyzji. Zegarmistrzowie zalecają, aby najpierw założyć zegarek na nadgarstek i wykonać kilka lekkich ruchów ręką.
Następnie należy przekręcić koronkę w prawo, wykonując od 10 do 15 obrotów. Ważne jest, aby nie kręcić koronki zbyt mocno, gdyż może to uszkodzić mechanizm zegarka. Podczas ustawiania godziny i daty w zegarku automatycznym, należy unikać przesuwania koronki w przeciwnym kierunku do ruchu wskazówek. Takie działanie może prowadzić do uszkodzenia mechanizmu wewnętrznego zegarka. Zamiast tego, zawsze obracaj koronkę zgodnie z ruchem wskazówek zegara.
Jak dbać o zegarek automatyczny
Zegarek automatyczny, choć mniej wymagający pod względem codziennego nakręcania, wymaga regularnej konserwacji, aby działał niezawodnie przez wiele lat. Jednym z kluczowych aspektów dbania o taki zegarek jest unikanie gwałtownych wstrząsów i wibracji. Choć nowoczesne modele są wyposażone w systemy antywstrząsowe, warto unikać noszenia zegarka podczas intensywnych aktywności fizycznych, takich jak bieganie czy praca z narzędziami elektrycznymi. Kolejnym istotnym elementem jest ochrona zegarka przed działaniem silnych pól magnetycznych. Fale magnetyczne mogą zakłócać działanie mechanizmu zegarka, prowadząc do jego niedokładnego działania.
Dlatego warto trzymać zegarek z dala od urządzeń elektronicznych emitujących silne pole magnetyczne, takich jak kolumny głośnikowe czy kuchenki indukcyjne. Regularne czyszczenie zegarka również jest kluczowe. Delikatnie przetrzyj kopertę i szkiełko miękką ściereczką, aby usunąć kurz i zabrudzenia. Unikaj używania chemikaliów, które mogą uszkodzić powierzchnię zegarka. Jeśli zauważysz, że zegarek zaczyna działać niedokładnie lub przestaje działać, warto odwiedzić zegarmistrza.
Profesjonalny serwis zegarka powinien odbywać się co 3-4 lata, aby zapewnić smarowanie i naoliwienie mechanizmu.
Rotomaty jako rozwiązanie dla kolekcjonerów
Rotomaty to specjalne urządzenia, które mogą okazać się niezwykle pomocne dla właścicieli zegarków automatycznych, zwłaszcza tych posiadających większą kolekcję. Rotomat to mechanizm naśladujący ruchy nadgarstka, dzięki czemu zegarek automatyczny może być ciągle nakręcany, nawet jeśli nie jest noszony. Jest to praktyczne rozwiązanie dla osób, które mają kilka zegarków i noszą je zamiennie. Korzystanie z rotomatu pozwala utrzymać zegarek w ciągłym ruchu, co zapobiega zatrzymaniu mechanizmu i konieczności ręcznego nakręcania. Rotomaty są dostępne w różnych wersjach i mogą obsługiwać od jednego do kilkunastu zegarków jednocześnie.
Warto jednak pamiętać, aby wybrać rotomat wysokiej jakości, który będzie symulował naturalne ruchy nadgarstka bez nadmiernego obciążania mechanizmu zegarka.
Czego unikać używając zegarka automatycznego
Choć zegarki automatyczne są wytrzymałe i niezawodne, istnieje kilka rzeczy, które mogą im zaszkodzić. Unikaj ustawiania datownika między godziną 22:00 a 2:00, gdyż w tym czasie mechanizm może być w trakcie zmiany daty, a ingerencja może prowadzić do jego uszkodzenia. To jedna z najczęstszych przyczyn awarii datowników w zegarkach automatycznych. Kolejną rzeczą, której należy unikać, jest przeciągłe pozostawianie zegarka w stanie spoczynku. Nawet jeśli nie planujesz nosić zegarka przez jakiś czas, warto co kilka dni założyć go na nadgarstek lub używać rotomatu.
Pozwoli to zapobiec wysychaniu smaru i utrzymaniu mechanizmu w dobrym stanie. Warto także unikać ekstremalnych temperatur oraz gwałtownych zmian temperatury, które mogą wpływać na dokładność chodu zegarka. Ponadto, zegarki, które nie są wodoszczelne, powinny być chronione przed kontaktem z wodą, aby uniknąć uszkodzenia mechanizmu i korozji.
Podsumowanie
Zegarki automatyczne to nie tylko funkcjonalne urządzenia, ale także wyrafinowane dzieła sztuki zegarmistrzowskiej. Aby cieszyć się ich niezawodnym działaniem przez wiele lat, warto znać kilka podstawowych zasad dotyczących nakręcania i dbania o nie. Pamiętaj, aby delikatnie nakręcać zegarek, unikać gwałtownych wstrząsów, chronić go przed polami magnetycznymi oraz regularnie serwisować. Dzięki odpowiedniej trosce, Twój zegarek automatyczny będzie działał niezawodnie i stanie się nie tylko praktycznym narzędziem, ale także cenną pamiątką, którą możesz przekazać kolejnym pokoleniom. Jeśli jesteś miłośnikiem zegarków, inwestycja w rotomat może okazać się doskonałym pomysłem, zapewniając Twoim czasomierzom ciągły ruch i przedłużając ich żywotność.
